گزارش تخصصی ریاضی

در میان رویکردهای آموزش ریاضی رویکرد دانش آموز محور به همراه انجام پژوهش ها و گزارش تخصصی توسط معلم مانند گزارش تخصصی ریاضی در حال حاضر از مهمترین رویکردهای حاکم بر برنامه درسی آموزش ریاضی است. این رویکرد در درس ریاضی انواعی دارد که متداولترین آن در نظام آموزشی فعلی رویکرد فعال یا فعالیت محور می باشد. رویکرد فعالیت – محور هم اکنون به عنوان الگویی سر لوحه کار کارشناسان ریاضی است.در مقابل رویکرد یاد شده فوق ، رویکرد پژوهش محورقرار دارد که در آن فعالیت ها از بطن پرسش ها و علاقه مندی های دانش آموز بر می خیزد و طبیعتا نمی توان آنها را مانند رویکرد فعالیت محور بسته بندی و فرموله کرد . این فعالیت ها برای دانش آموزان متفاوت نیز به ناچار یکسان نیست . در این رویکرد دانش آموز خود به دنبال الگوها و روابطی مرتبط با مشاهده هایش  در درس ریاضی است و به عبارت دیگر نقطه شروع ، مراحل کار و نقطه پایان فعالیت ها را خود تعیین می کند.

معلم و دانش آموز با یکدیگر کلاس را کنترل می کنند ، معلم قدرت مطلقه در کلاس نیست معلم باید خود را با فضای کلاس همگون کند،درگیری های ذهنی برای معلم وجود دارد،کلاس شلوغ است اما یادگیری زیاد اتفاق می افتد،معلم و دانش آموز در یادگیری مشارکت دارند و در مورد آنچه یافته اند با هم گفتگو می کنند،کلاس پر جنب و جوش و به علت تعامل های ذهنی دانش آموزان شلوغ است.دانش آموز خود روش کار و فهرست مواد و وسایل لازم را می نویسد،نتایج به عنوان یافته های دانش آموزان است نه نسخه از پیش نوشته شده،کار تدریس بر اساس پرسش فردی یا گروهی دانش آموزان ، دنبال می شود،معلم لزوما پاسخ را نمی داند چون پرسش را دانش آموز خود طرح می کند،ممکن است چندین پاسخ از سوی دانش آموزان وجود داشته باشد،دانش آموز فعال است . از جمله های «من می خواهم » یا « ما می خواهیم که جواب را پیدا کنیم » زیاد استفاده می کند،کلاس شلوغ است ودرگیری های ذهنی بین دانش آموزان جریان دارد تا حالت تعادل برقرار شود. و اما مهارتهای شناختی سطوح بالا مانند مهارت مشاهده در دانش آموزان زمانی تقویت می شودکه در آن معلم ریاضی نقش پژوهش گری داشته باشد و برای اداره کلاس دست به انجام تحقیق و پژوهش هایی مثل گزارش تخصصی ریاضی زده باشد.و برای این کار می تواند از کمک خود دانش آموز نیز بهره ببرد.که البته انتخاب موضوعات گزارش تخصصی مرتبط با شغل بر حسب اینکه پژوهش فردی یا گروهی باشد متنوع بوده است و هر معلمی برای درسی که آموزش می دهد در این امر کاملا سلیقه ای عمل کرده است .مانند گزارش تخصصی دبیران،گزارش تخصصی معاون اجرایی،گزارش تخصصی مدیران،گزارش تخصصی معاون آموزشی،گزارش تخصصی معاون پرورشی و گزارش تخصصی ریاضی که هر کدام به شیوه خودش تاثیر گزار می باشد.

دانش آموزان خود متعهد به یادگیری می شوند،دانش آموزان به جستجو سامان داده به تحلیل اطلاعات پرداخته و ایده های خود را با دیگران مبادله می کنند،دانش آموزان در پروژه یادگیری درگیر می شوند،فرصت های برابر آموزشی برای همه گروههای دانش آموزی قومی فراهم می شود،مرزهای کلاسی با جامعه شیشه ای شده و ارتباط مستمر و پایداری شکل می گیرد،درک اجتماعی دانش آموزان برای مشارکت در انجام پروژه های یادگیری افزایش یابد.و برای بهتر شدن فرایند یادگیری تربیت معلمان نیز نقش بسزایی دارد.

تربیت معلمانی موثر و با انگیزه که بتوانند کودکان و جوانان آینده را پرورش دهند از اهداف عالی آموزش و پرورش هر جامعه است و دانشجومعلمان از مهمترین سرمایه هایی هستند که می توانند با برنامه های صحیح آموزشی و پرورشی، سهم مهمی را در بازسازی و پیشرفت جامعه به عهده داشته باشند. میزان علاقه و رضایت نسبت به شغل معلمی از جمله عواملی است که نقش مهمی را در کارایی معلمان خواهد داشت. معلم هر اندازه دارای رفتار انسانی مطلوبی باشد ولی از نظر علمی ضعیف و ناتوان تلقی شود، مورد قبول شاگردان واقع نخواهد شد. معلم ریاضی از نظر علمی قوی است که به روش های ارائه محتوا وچگونگی برقراری ارتباط آگاه و بر آنها مسلط باشد. معلم علاوه بر داشتن محتوای غنی علمی باید از فنون و مهارت های آموزشی آگاه باشد. مجموعه مهارت های معلمی را می توان به دو شاخه بزرگ تقسیم کرد. یکی تبحر در دانش پایه یا مهارت های علمی و اطلاعاتی که زمینه تدریس هر معلم را مشخص می کند و دیگری تبحر در پژوهش و تحقیق که این موضوع در رابطه با یک معلم و دبیر ریاضی چگونگی و قدرت و توانایی او در رابطه با تدوین گزارش تخصصی ریاضی است.

منبع : کانون تخصصی دانشجو

گزارش تخصصی معلمان ابتدایی

واقعیت این است که فلسفه وجودی طرح گزارش تخصصی معلمان ابتدایی برای رفع و علاج موانع, مشکلات و نارسایی های فعلی آموزش و پرورش بوده است نه درجهت گسترش فرهنگ پژوهشی در کشور .ایجاد شرایط و امکاناتی که رشد خلاقیت ها و ارتقای دانش وتوانایی معلمان ابتدایی را به تناسب استعدادهای آنان فراهم نماید یکی از اهداف اساسی آموزش وپرورش است . تحقق این هدف با توجه به تفاوت توانمندی های معلمان مستلزم دسترسی به منابع و امکانات مناسب است ، ولی محدودیت های موجود عمدتاً انجام برنامه های مبتنی برگستره استعدادها وتفاوت های فردی معلمان را با مشکل مواجه می سازد.

لذا ایجاد زمینه هایی بـرای معلمان عـلاقمند ومستعدی که با روحیه تحقیق وپژوهش در تعمیق و گسترش آموخته های خود اهتمام دارند امری ضروری به نظر می رسد . به همین منظور برنامه ای به صورت دستورالعمل تأسیس پژوهشسراهای معلمان ابتدایی ابلاغ شد. ولی از آنجا که تا کنون تعداد اندکی پژوهشسرای معلمان در سراسرکشور تاسیس شده است نمی توان به این زودی انتظار داشت که نتیجه مطلوبی در این زمینه حاصل آید.

چند سالی است که در جهت آشنایی معلمان با مبانی گزارش تخصصی بخشنامه هایی تدارک دیده شده است ولی به دلیل اختیاری بودن آن و عدم آشنایی بسیاری از معلمان با اصول تحقیقاتی و نبود امکانات مناسب، این بخشنامه ها چندان جدی گرفته نمی شود و می توان گفت که عملا کار گزارش تخصصی صورت نمی گیرد.یکی دیگر از مباحثی که طی چندین سال اخیر در نظام آموزش و پرورش کشورمان مد نظر قرار گرفته انجام گزارش تخصصی معلمان ابتدایی است . اوایل سال تحصیلی – بخشنامه ای به مدارس ارسال  و از معلمان ابتدایی خواسته شد از آموخته های خود تحت عنوان گزارش تخصصی مطلب بنویسند.انتخاب موضوعات گزارش تخصصی مرتبط با شغل بر حسب اینکه پژوهش فردی یا گروهی باشد متنوع بوده است و هر معلمی برای درسی که آموزش می دهد در این امر کاملا سلیقه ای عمل کرده است .مانند گزارش تخصصی دبیران،گزارش تخصصی معاون اجرایی،گزارش تخصصی مدیران،گزارش تخصصی معاون آموزشی،گزارش تخصصی معاون پرورشی و گزارش تخصصی ریاضی اما از آنجا که معلمان از پیش، روش تحقیق را آموزش ندیده اند بسیاری از تحقیقاتی را که انجام داده اند با اسلوب صحیح تحقیق منطبق نبوده است. وانگهی تحقیق مستلزم امکانات و منابع و زمان کافی است که متاسفانه این شرایط برای معلمان مهیا نبوده است .

باید توجه داشت برای سال های آتی که کشور ما فاقد منابع عمده درآمد زای زیر زمینی خواهد شد ، راهی جز تحقیق و نوآوری برای اداره جامعه نمی ماند که این امر قهراً می تواند به دست پژوهشگران محقق می شود. بنابراین با توجه به اهمیت پژوهش و نقش کلیدی آن در رشد و توسعه جوامع ، گسترش و تقویت نهاد های علمی و پژوهشی و اهتمام در جهت اشاعه فرهنگ پژوهش و ارتقاء جایگاه تحقیقات در کشور ، برای سرعت بخشیدن به روند توسعه یکی از لوازم و ضرورت های بنیادین جامعه است.علیرغم تلاش هایی که در جهت اشاعه فرهنگ پژوهش در آموزش و پرورش انجام می گیرد متاسفانه فعالیت های فرهنگی لازم برای شناسایی اهمیت پژوهش بخوبی انجام نشده و در مدارس ما امر پژوهش چندان جدی گرفته نمی شود. به همین علت معلمان و مخصوصا معلمان ابتدایی  به علت عدم آشنایی با این مقوله حتی علاقه ای به کارهای تحقیقی و عملی نشان نمی دهند و ما همواره شاهد تحقیقاتی سطحی ، ناکارآمد و حتی کپی برداری شده در مدارس هستیم . در اینجا هم مهمترین دلیل آن سیستم آموزشی سنتی حاکم بر مدارس ، تکیه بر محفوظات و تئوری ها و همچنین عدم آگاهی از اهمیت گزارش تخصصی معلمان ابتدایی است .یعنی معلمان به جای آشنا شدن به تکنیک و روش تحقیق و اثبات آن فقط به دانش آموزان  می آموزند که درس را حفظ کنند .  

منبع : کانون تخصصی دانشجو

گزارش تخصصی معلمان

از جمله عوامل بسیار مهم در شناخت مشکلات دانش آموزان و یافتن راه حل برای آنها ، امر پژوهش و تحقیق  توسط معلمان است که از آن به عنوان گزارش تخصصی معلمان یاد می شود. گزارش تخصصی از دو بعد دارای اهمیت است . نخست اینکه چاره گشای مشکلات پژوهشی معلمان است و دیگر این که با افزایش دانسته های معلمان به او کمک می کند تا با انتقال یافته های خود به دانش آموزان در حل مشکلات جامعه کمک مضاعف کند  اما نکته مهم این است که خود گزارش تخصصی نیز نیازمند آموزش است چرا که در حقیقت یک فن است و روش های مختلفی دارد که یادگیری و به کار بستن آنها جز با آموزش میسر نیست .

در واقع تاکیدی که در تعریف تحقیق های معلمان بر روش های منظم شده است ما را به آنجا راهنمایی می کند که روش های منظم فقط با آموزش حاصل می شوند نه به صورت تصادفی.اما متاسفانه هنوز فرهنگ انجام پژوهش توسط معلمان در کشور ما نهادینه نشده و باور راستین برای پژوهش در بخش های گوناگون آموزشی تقویت نشده است که بتوان از آن در جهت توسعه و پیشرفت کشور استفاده کرد . اعتقاد به اینکه پژوهش می تواند بسیاری از مسائل را حل کند یا آنها را کاهش دهد در میان معلمان چندان قوی نیست و هنوز بسیاری از دست اندر کاران طعم شیرین استفاده از نتایج گزارش تخصصی معلمان را نچشیده اندآموزش و پرورش به عنوان اولین پایگاه رسمی فرهنگ سازی در این زمینه وظیفه ای خطیر و بزرگ بر عهده دارد که همانا تربیت معلمانی جستجوگر ، اندیشمند ، دانا و توانا است . شواهد نشان می دهد این نهاد در این زمینه چندان کامیاب نبوده است. امر پروهش باید با قدرت ، قوت ، جدیت و گستردگی بیشتری در نظام آموزشی کشور توسعه و دنبال شود تا معلمان به پژوهش و پژوهش گری علاقه مند شده و آینده تحقیقاتی کشور را به نحو مطلوب محقق کنند. انتخاب موضوعات گزارش تخصصی مرتبط با شغل بر حسب اینکه پژوهش فردی یا گروهی باشد متنوع بوده است و هر معلمی برای درسی که آموزش می دهد در این امر کاملا سلیقه ای عمل کرده است .مانند گزارش تخصصی دبیران،گزارش تخصصی معاون اجرایی،گزارش تخصصی مدیران،گزارش تخصصی معاون آموزشی،گزارش تخصصی معاون پرورشی و گزارش تخصصی ریاضی.

در زمینه گسترش فرهنگ پژوهشی ، نهاد آموزش و پرورش راهکارهای متعددی را تا کنون در قالب تاسیس مراکز پژوهشی ، طرح ها و برنامه هایی در سطح معلمان به اجرا در آورده است مثل :

طرح گزارش تخصصی معلمان

به منظور ترغیب به حل مسائل آموزشی و تربیتی از طریق پژوهش در عمل ، توسعه اندیشه پژوهشگری در بین معلمان ، بهره گیری از تجارب معلمان نوآور و ارج نهادن به فعالیت های پژوهشی برنامه گزارش تخصصی با مشارکت فعال شورای تحقیقات استان ها در سراسر کشور به اجرا درآمد که از طریق آن همکاران فرهنگی می توانند به گزارش تخصصی  بپردازند . یعنی معلمان و مربیان آگاه و علاقمند می توانند در مورد مسائلی که در کلاس درس یا مدرسه با آن مواجه هستند به پژوهش بپردازند. زمینه‌ها و محورهای موضوعی ،گزارش تخصصی معلمان در مورد مسائلی است که در کلاس درس یا مدرسه با آن مواجه بوده‌اند . این موضوعات عبارت از چگونگی تدریس یک مفهوم علمی با موضوع درسی، تولید روش حل مسایل رفتاری دانش‌آموزان در موارد خاص و شیوه‌های اداره کلاس مرتبط با تعلیم وتربیت بوده است.

منبع : کانون تخصصی دانشجو

پرسشنامه مدیریت زمان در مبحث گزارش تخصصی

پرسشنامه مدیریت زمان گزارش تخصصی را در اختیار اولیاء آنها گذاشتم تا وضعیت مدیریت زمان و برنامه ریزی  دانش آموزان مشخص شود.این پرسشنامه توسط اولیای دانش آموزانی که مشکل عدم تمرکز داشتند پر شد.

  هیچ گاه  به ندرت   گاهی  اغلب  همیشه 

1-آیا کارهایی که در طول روز انجام می دهید،کارهایی است که بیشترین اولویت را دارد؟                         

2-آیا درسهایتان را در لحظه آخر به انجام می رسانید و یا به وقت بیشتری نیاز دارید؟

3-آیا می دانید که چه مقدار از زمان خود راصرف دروس مختلف می کنید؟

4-آیا شما در برنامه ریزی های خود زمان را درنظرمی گیرید؟

5-آیا در کارها یا برنامه هایتان وقفه ایجاد می شود؟

6-آیا در انتخاب کارها یا تکالیفی که باید انجام دهید هدف تعیین می کنید؟

7-آیا در برنامه ریزیخود زمانهایی را برای انجام اتفاق های غیر منتظره در نظر می گیرید؟

8-آیا می دانید هر یک از کارهایی که انجام می دهید از چه ارزشی برخوردار است؟(کم ،متوسط،زیاد)  

9-زمانی که برنامه یا کار جدیدی به شما محول می شود  آیا اهمیت آن را بررسی کرده و بر این اساس ان را در اولویت بندی خود قرار می دهید؟

10-آیا در مهلت نهایی انجام تکالیف و تعهدات خود نگران هستید؟

11-آیا حواس پرتی اغلب موارد شما را از انجام تکالیف باز می دارد؟

12-آیا مجبور می شوید خواندن درسهای امروز را به فردا موکول کنید؟

13-آیا برای خود لیست درسهایی را که باید بخوانید  تنظیم می کنید

14-قبل از انجام هر کاری آیا بررسی می کنید که آن کار ارزش زمانی را که صرف آن می کنید داردیانه؟

با توجه به پاسخهای آنها به این پرسشنامه مشخص شد حواس پرتی عاملی است که همیشه آنها را از انجام تکالیف باز می دارد ،همچنان که قبلا نیز اعلام کرده بودند در مورد انجام نشدن تعهدات و تکالیف خود نگران هستند ،اهمیت کارها و اولویت آنها را می دانند ولی وقفه در انجام فعالیتهایشان ایجاد می شود که به دلیل زمانی هست که از دست می دهند.

ادبیات و پیشینه تحقیق گزارش تخصصی

با توجه به اینکه کاملا مشخص شد مشکل اصلی نرگس حواس پرتی و عدم تمرکز در کلاس درس هست،اطلاعات خود را در زمینه عوامل به وجود آورنده عدم تمرکز افزایش دادم تا بتوانم مشکل نرگس را زودتر برطرف کنم.در این زمینه گزارش تخصصی هایی که با این موضوع بود بررسی کردم.

یکی از این تحقیق های گزارش تخصصی با عنوان چگونه توانستم تمرکز دانش آموزان پایه اول ابتدایی مدرسه فرزانگان را در کلاس بالا ببرم. که آنها راه حل هایی را که برای حل این مشکل ارائه داده بودند عبارت بود از:توجه به تفاوتهای فردی، تشویق لفظی، مسئولیت دادن به شاگردان درونگرا،توجه به تغذیه دانش آموزان،استفاده از وسایل کمک آموزشی استفاده از نمایش و بازی استفاده از شعر و نقاشی،کنترل شلوغی کلاس ،ایجاد شرایط محیطی خوشایند،تغییر روش تدریس،توجه به وضعیت جسمانی دانش آموزان،عدم استفاده از وسایل فانتزی

تحقیق های موردی نیز در مورد عدم تمرکز دانش آموز بود ولی چون در مورد دانش آموزان خاص مثل بیش فعالی و... بود که چون شرایط دانش آموز متفاوت بود راهکارهای آنها نیز متناسب با آن دانش آموز بود. 

اما در مورد دو تحقیق فوق که ارائه شد چون در مورد کل کلاس بود ضمن استفاده از تحقیقات همکاران راهکارها کمی متفاوت خواهد بود.چون ابتدا باید عواملی که باعث عدم تمرکز در نرگس شده است خوب شناسایی شود سپس با توجه به علت به وجودآورنده راهکارهای لازم ارائه شود.                   

هدف پژوهش:شناخت عوامل به وجودآورنده عدم تمرکز-راههای افزایش دقت و تمرکز حواس

عوامل موثر در افزایش بهره وری در مطالعه و گزارش تخصصی

از جمله عواملی که در افزایش بهره وری در مطالعه ، گزارش تخصصی و درک بهتر درسها و موفقیت در تحصیل بسیار موثر است ، داشتن تمرکز حواس به هنگام مطالعه است یعنی فرد در خود این توانایی را ایجاد کند که با اختیار و توجه دقت خود را بر روی موضوع یا کاری که انتخاب کرده با میل و اراده متمرکز نماید و از توجه به سایر موضوعات و کارها جلوگیری کند.

تمرکز نسبی است یعنی تقریبا همه افراد تا حدودی از آن بهره مند هستند و کسی نمی تواند ادعا کند کاملا بی دقت است و یا همیشه تمرکز حواس دارد. فراموش نکنیم تمرکز کارایی حافظه را افزایش می دهد. تمرکز یک امر اکتسابی است و با مهارت های لازم افزایش می یابد.

تمرکز حواس یعنی عوامل حواس پرتی را به حداقل رساندن.پس برقراری تمرکز حواس به میزان کاهش عوامل حواس پرتی بستگی دارد. یعنی هر چه عوامل مزاحم و مخل تمرکز بیشتر باشند توانایی حفظ تمرکز حواس کمتر است و برعکس.

لذا حواس پرتی یعنی خارج شدن از روند مطالعه یا جریان کاری و فرورفتن در افکار و تخیلات و یا انجام کار دیگر.برای ایجاد تمرکز حواس باید عواملی را که مانع از تمرکز می شود شناخت و در جهت رفع آنها اقدام کرد.

سطح نمرات توصیفی دانش آموزان در پرسشهای شفاهی درس نشان دهنده ضعف آنها در این دروس بود.بعد از اینکه نصف کتاب تمام شد وامتحان کتبی از دانش آموزان گرفته شد باز هم تعدادی از آنها نمره کمی گرفتند یکی از برنامه های های مدیریت و معاونین مدرسه  این است که قبل از امتحانات ترم اول از معلمین خواسته می شود اسامی دانش آموزان ضعیف در کلاس درسشان را مشخص کرده و بنویسند و این اسامی را در اختیار آنها بگذارند تا با دعوت از والدین آنها به مدرسه مشکلات درسی یا اخلاقی دانش آموزان را با آنها در میان گذاشته تا بتوانند با همفکری آنها برای حل مشکل آنها اقدام شود تا برای امتحانات مشکل نداشته باشند.

اولیای این تعداد دانش آموز بی نظم به مدرسه آمدند . از مدیریت و معاونین خواستم که من به دنبال مشکل آنها باشم. بنابراین من با مادرانشان صحبت کرده و از شرایط خانوادگی و مشکل آنها پرسیدم. آنها  در جواب گفتند:ما در خانواده مشکلی نداریم. شرایط اقتصادی خوبی داریم.خانواده هایمان مذهبی است.و امکانات خوبی را برایشان فراهم کرده ایم،اتاق جداگانه دارند و تکالیف و درسهایشان را در اتاقشان انجام می دهند.اما آنها هم نمی دانستند دلیل این بی توجهی و عدم تمرکز دانش آموزانشان از چیست؟

طی صحبتهای اولیه با دانش آموزان از آنها پرسیدم:مشکلتان چیست که درس نمی خوانید؟اصلا انتظار نمره های پایین را از شما نداشتم ، شما را دانش آموزانی زرنگ و فعال فرض می کردم.خودشان هم از این موضوع ناراحت بودند پاسخ دادند :خودمان هم خیلی دوست داریم نمرات بالا کسب کنیم اما تمرکز لازم را در کلاس و موقع درس خواندن نداریم.